Exporteren naar Duitsland: de belangrijkste handelsrisico’s en kansen

Duitsland heeft de grootste economie van Europa en hoort tot de grootste economieën ter wereld. Het land staat bekend als de motor van de Europese economie, al was dat de afgelopen jaren bepaald niet het geval. In 2023 kwam de economische groei uit op -0.6% terwijl de eurozone gemiddeld een kleine plus (+0.6%) scoorde. Waar Duitsland voorheen voorop liep bij economisch herstel, vormt het nu eerder een rem. Ook de vooruitzichten zijn niet erg florissant. De Duitse economie is toe aan een grondige revisie. Er zijn plannen genoeg hiervoor maar in de praktijk gebeurt te weinig.

Ook al zit het nu tegen en is de teneur pessimistisch, Duitsland is nog altijd een belangrijk economisch bolwerk. En dan vooral op het gebied van de klassieke maakindustrie. Die hoort tot de sterkste van de wereld. De Duitse industrie is gespecialiseerd in hoogwaardige producten zoals auto’s, machines, chemische producten en elektronica. Industriële merken als Mercedes-Benz, Siemens, BMW, Bosch en Volkswagen genieten wereldwijd grote faam. Duitse producten worden over de hele wereld geassocieerd met kwaliteit, betrouwbaarheid en innovatie.

Natuurlijk zijn de grote industriële concerns belangrijk voor de Duitse economie, maar de kracht van het Duitse midden- en kleinbedrijf mag niet worden onderschat. Er zijn meer dan 3 miljoen MKB-bedrijven in Duitsland, die goed zijn voor meer dan 50% van de werkgelegenheid.

Scheefgroei industrie versus dienstensector
Kijken we naar het bbp dan is het aandeel van de industrie in Duitsland veel dominanter dan in andere grote landen, terwijl de dienstensector achterblijft. De Duitse industrie draagt 18,5% bij aan het bbp (in Frankrijk 9,3% en in de VS 10,7%) en de dienstensector 62% (in Frankrijk 70,3% in de VS 77,6%). Duitsland blijft achter met slimme, digitale services waarmee in andere landen veel geld wordt verdiend.

Beroepsbevolking
Duitsland heeft een goed opgeleide beroepsbevolking. Het land heeft een lange geschiedenis van vakmanschap en technische bekwaamheid. Dat maakt Duitse bedrijven aantrekkelijk om zaken mee te doen. Kwaliteit is gegarandeerd en de bedrijven zijn gewend om internationaal zaken te doen. De economie is vergaand afgestemd op de export.

Centrale ligging in Europa
Duitsland bevindt zich in het hart van Europa, strategisch gezien een perfecte locatie voor bedrijven die zaken willen doen binnen de Europese Unie. De Duitse infrastructuur is op een aantal fronten prima in orde. Het land beschikt over een omvangrijk en goed onderhouden wegennet, moderne en efficiënte luchthavens en ook een belangrijk netwerk van waterwegen. Het Duitse spoorwegennet is betrouwbaar en efficiënt, al is er ook sprake van achterstallig onderhoud. De digitale infrastructuur is duidelijk minder goed ontwikkeld dan in andere Europese landen.

Sociaal partnerschap
Duitsland heeft een traditie van sociaal partnerschap. Overheid, vakbonden en werkgeversorganisaties werken samen om de economie te ontwikkelen. Dit zorgt voor een stabiel economisch klimaat.

Groene energie
Geen land dat zoveel hernieuwbare energie produceert als Dutsland. Bekend is de Duitse Energiewende. Op grote schaal is geïnvesteerd in hernieuwbare energiebronnen als zonne-energie, windenergie, biomassa en waterkracht. Met als doel de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (en ook kernenergie) te verminderen. Het land kent tal van subsidieprogramma’s om energie-efficiëntie te stimuleren. Ook de export profiteert van de toonaangevende rol die Duitsland speelt op het gebied van groene energie. De groeiende wereldwijde vraag naar groene technologieën biedt het Duitse bedrijfsleven volop (nieuwe) kansen.

Sterke en zwakke punten economie Duitsland

  • Solide overheidsfinanciën
  • Sterke industriële basis
  • Lage structurele werkloosheid
  • Goed gediversifieerde exportsector (producten en handelspartners)
  • Laag systemisch politiek risico
  • Scheefgroei industrie versus dienstensector
  • Vergrijzende bevolking en tekort aan geschoolde arbeidskrachten
  • Afhankelijkheid van de export
  • Vertraging in nieuwe technologie
  • Dominantie van de automobielsector
  • Gematigde groeivooruitzichten op middellange termijn als gevolg van zwakke investeringen

Import & Export
Duitsland heeft sterk geprofiteerd van de globalisering. Niet alleen de grote concerns waarvan de merken in alle uithoeken van de wereld terug te vinden zijn. Ook de kleinere bedrijven (‘Mittelstand’) scoren internationaal goed. Ze zijn vaak gespecialiseerd in niche-markten. De Duitse exportsector is zeer competitief en goed in staat om te concurreren op de wereldmarkt. Wat ook meespeelt is dat de Duitse overheid de exportsector met diverse subsidieprogramma’s ondersteunt.

 

Belangrijkste export/import landen

Export

Verenigde Staten

9.9%

Frankrijk

7.6%

Nederland

7.2%

China

6.1%

Polen

5.8%

Import

China

11.5%

Nederland

7.7%

Verenigde Staten

6.9%

Polen

6.0%

Italië

5.3%

Hoe staat de Duitse economie er voor?
De Duitse economie kampt met structurele tegenwind. In 2023 belandde de economie in een recessie. En het herstel gaat zeer moeizaam. Allianz Trade verwacht voor 2024 een beperkte groei +0,5%. Het herstel dikt in 2025 aan tot een groei van +1,7%. Naast de hoge kosten voor arbeid en energie heeft de Duitse economie vooral last van de zwakke mondiale vraag naar cyclische goederen als auto’s, machines en chemicaliën.

Duitse bedrijven kampen structureel met uitdagingen als tekort aan arbeidskrachten, hoge energiekosten, strenge regelgeving, hoge belastingdruk en digitalisering die achterblijft bij andere westerse landen. De inzet van steunprogramma’s van de Duitse regering verloopt moeizaam. De rechter zette eind 2023 een streep door €60 miljard die vanuit de coronapot naar een Klimaat- en Transformatiefonds (KTS) was overgeheveld. Mogelijk komt ook de meer dan €200 miljard euro van het Economische Stabilisatiefonds (WSF) in het gedrang. Ook dit geld is via eenzelfde ‘budgettaire truc’ tevoorschijn getoverd om de Duitse economie te stutten.

Het WSF-geld is vooral bedoeld om de energiecrisis op te vangen. Het Duitse bedrijfsleven is uiterst energie-intensief (veel zware industrie). Energiekosten zijn in de loop van 2023 weliswaar gedaald, maar nog altijd zijn de kosten bovengemiddeld hoog. Dat tast de gezondheid aan van belangrijke Duitse sectoren als metaal en chemie. In deze sectoren loopt Duitsland echt voorop, ook qua research en innovatie. Maar juist in deze hoek trekken investeerders zich terug, zoeken bedrijven hun heil elders en groeit de onzekerheid onder werknemers.

Het Duitse bedrijfsleven heeft ook last van de politieke onzekerheid in het land. De overheid wil strengere regulering, bijvoorbeeld voor internetgiganten en ook voor de opkomst van kunstmatige intelligentie. De overheid voedt daarmee de angstcultuur, terwijl de nieuwe technologie juist ook zoveel kansen biedt. Die worden niet gegrepen. Duitsland heeft behoefte heeft aan een duidelijk renovatieplan en maatregelen die innovaties en investeringen uitlokken.

Wat zijn de gevolgen voor Nederlandse bedrijven?
Natuurlijk heeft het Nederlandse bedrijfsleven last van de terugval van de Duitse economie. Het blijft onze belangrijkste afzetmarkt. Maar tegelijkertijd zie je wel dat de afhankelijkheid afneemt. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt dat het Duitse aandeel in de totale Nederlandse uitvoer de afgelopen decennia is gezakt van 30% richting 20%. Die trend zet door. Kijk je naar de coronacrisis dan zie je dat Duitsland sindsdien vooral stagneerde terwijl de Nederlandse export juist een stevige groei doormaakte.

Ondanks economische moeilijkheden blijft Duitsland de 4e grootste wereldeconomie en onze grootste handelspartner. De Duitse markt blijft dus een goede markt als je jouw business in het buitenland wilt ontwikkelen.

Hier let je op als je met Duitsers zakendoet
In veel opzichten kunnen de Duitsers worden beschouwd als meesters op het gebied van planning en organisatie. Bedrijven hebben een goed gedefinieerde en strikt nageleefde hiërarchie, met duidelijke verantwoordelijkheden en onderscheid tussen rollen en afdelingen. De vergaderingen verlopen volgens een formele procedure en stiptheid wordt zeer serieus genomen. Een kwartier te laat komen wordt beschouwd als een ernstige overtreding.

Duitse bedrijven zijn over het algemeen risicomijdend, wat het besluitvormingsproces vertraagt. Je kan verwachten dat elk detail van jouw voorstel met zorg en aandacht voor detail wordt overwogen. Wees goed voorbereid en maak gebruik van feiten en cijfers.

De communicatiestijl is formeel, direct, kort en nauwkeurig. Emoties en onnodige inhoud horen niet thuis in een discussie. Als je geen Duits spreekt, zorg er dan voor dat je iemand niet systematisch in het Engels aanspreekt. Duitsers spreken over het algemeen heel goed Engels, maar sommigen voelen zich misschien beledigd.

Exportplannen naar Duitsland?
Als je in Duitsland zaken wilt doen biedt dat volop kansen. Je moet bij het opzetten van je export wel rekening houden met tal van zaken. Welke voorwaarden hanteer je bij de afspraken die je maakt? Wat is de betaalmoraal? Welke (handels)gebruiken zijn er? Neem contact op met de Duitsland-Desk van CRDT, wij kunnen je verder helpen en goed informeren, zodat je goed voorbereid de Duitse markt betreedt. Mail:
info@crdt.eu of telefoon +31 88 5054700.
CRDT

Offerte aanvragen

Vul hieronder je gegevens in en wij nemen zo snel mogelijk contact met je op.

    U wilt informatie over:

    Incasso






    Ja, ik ga akkoord met het privacy-statement.(Je kunt hier het privacy-statement inzien)

    BEL ME TERUG

    Vul je gegevens in en wij bellen je zo spoedig mogelijk terug.

      Ja, ik ga akkoord met het privacy-statement.(Je kunt hier het privacy-statement inzien)